Acid Jazz......

[Admin]

Acid Jazz
Acid Jazz, günümüzde varlığını sürdüren yüzlerce müzik türünden biri. Nedir Acid Jazz? Nasıl doğmuştur? Son durumu nedir?

Acid Jazz temelde caz, Afro-Cuban, hip-hop, soul, funk vb. bir çok müzik türünden etkilenerek ortaya çıkmıştır. Genel olarak, sözlerden çok müziğe odaklanmış ve kendini bu çerçevede oluşturmuştur. Acid Jazz'ın kökleri, Herbie Hancock ve onun gibi yaratıcı müzisyenlere dayandırılır. Herbie Hancock, deneysel çalışmalarında geleneksel müzik yerine engin müzikal deneyimlerinden de yararlanarak yenilik arayışı içinde olmuştur. Herbie Hancock gibi müzisyenler bu çerçevede Latin Amerika, Brezilya, Afro-Cuban, rock, pop, soul ve funk tarzlarından etkilenerek Acid Jazz'ın temellerini atmışlardır. Acid Jazz'ın isim babası ise ünlü İngiliz DJ Gilles Peterson'dır. Acid Jazz ismi, kuzey soul fanatiği Eddie Piller ve Peterson arasında yapılmış bir espri sonucunda ortaya çıkmasına rağmen daha sonra bütün dünyada tanınan bir akım olumuştur.

Pek az kişi Gilles Peterson gibi bir geçmişe sahiptir: 13 yaşında caza aşık olan Peterson, 15 yaşında Herbie Hancock'u dinledikten sonra modern müziklere yönelmiş ve 18 yaşında DJ'lik işine soyunmuştur. Gilles, çalıştığı kulüpte caza yer vermeye başlamış ancak cihazlarla bunu bozarak, dahası "distort" ederek ve bir yandan da gülerek bunun "acid jazz" olduğunu söylemiştir. Şaka olarak dile getirilmiş olmasına rağmen acid jazz bir vücuda bürünmeye başlamıştır. Hikayenin bundan sonraki kısmı çoğu insanın bildiği gibi... Özellikle 90'li yılların başında büyümeye başlayan Acid Jazz, insanların sabahtan akşama kadar dinleyip dans ettikleri bir tarz haline gelmiştir. Gilles Peterson bir "trend" haline gelen Acid Jazz için şöyle demiştir : " Acid Jazz bir tarz değil, tutumdur." O böyle demiş olsa da Acid Jazz, Gilles Peterson'ın da tahminlerini aşarak bir akım haline gelmiştir.

Acid Jazz, aynı zamanda Brand New Heavies, Jamiroquai, Mother Earth ve Courtney Pine gibi bir çok sanatçının 90'lı yıllardaki çıkışının da adı olmuştur. Peterson sadece kendi plak şirketi için değil, aynı zamanda Blue Note ve Prestige için de toplama çalışmalar yaparak elektroniğin caza açılan kapılarını iyice aralamıştır. Caz müzisyenlerinin bir kısmının Acid Jazz'ı reddettiği zamanlarda, bu akım caz dinleyenler arasında tekrar patlama yapamış ve genellikle 24 - 30 yaş grubu tarafından ilgi görmüştür. Pharaoh Sanders ve Roy Ayers gibi sanatçılar bu akımla beraber hit olmuşlardır. Yeni kuşağın eskinin kıymetini kavramasında ve onların buralara gelmesinde Peterson'ın çok büyük payı vardır.

Peterson, işleri ilerleterek kendine ait plak şirketi Talkin' Loud'u kurmuş, 4-Hero ve Roni Size gibi bir çok drum'n bass sanatçısını daha ilk albümleriyle müzik dünyasına tanıtmış; ayrıca Andy Bey'in Nick Drake'den yorumladığı "River Man" parçasını yeniden hayata döndürmüştür. Talkin' Loud'un caz ile olan ilişkisi müziğin ruhu üzerine kuruludur. Cazın gerçek ruhunun zaman dışı oluşu Peterson konseptinin çıkış noktasıdır. Caz çok önemli bir etkileşimdir, ama ne yazık ki günümüzde kaybolmaya yüz tutmuş olan 50 yıl öncesinin cazı, artık kendi olmaktan ziyade diğer türler için bir tat olarak yeni yollar açmıştır.

Günümüzün Acid Jazz'cıları kapılarını geçmişe kapatmamışlardır. Bu sayede Acid Jazz varlığını halen sürdürmektedir, fakat biraz çekingen davranmaktadır. Bu duruma rağmen günümüzde Acid Jazz'ın hatırı sayılır bir dinleyici topluluğu vardır. Bir müzik türünün kaliteli bir dinleyici grubuna sahip olmasının temel nedeni o müzik türünün dayandığı köklerdir. Acid Jazz'ın kökleri öylesine geniş ve derin ki daha uzun süre var olmaya devam edecektir.

2000'li yıllarda Acid Jazz türünde müzik yapan popüler grup ve sanatçılar arasında The Brand New Heavies, Brooklyn Funk Essentials, Charlie Hunter, Jamiroquai, Mike Ladd, One Step Beyond ve The Spies sayılabilir. Bunlar içerisinde ülkemizde en çok tanınanları Brooklyn Funk Essentials ve Jamiroquai'dir.

Funk, soul, caz, reggae ve hip-hop'un sentezini gerçekleştiren ve ilk albümleri 'Cool and Steady and Easy' ile dünyada büyük satış rakamlarına ulaşan Brooklyn Funk Essentials, 1996 yılında İstanbul'da verdikleri konser için hazırladıkları 'Katibim'in caz-funk yorumuyla büyük beğeni toplamış ve İstanbul konserinden sonra 'Katibim'i dünyanın dört bir yanında verdikleri konserlerin kapanış parçası olarak çalmaya başlamıştır. 1998 yılında Hüsnü Şenlendirici liderliğindeki Laço Tayfa ile yaptıkları "In The BuzzBag" albümü bir anda ülkemizdeki müzik severlerin ilgisini Acid Jazz'a çekmeyi başarmıştır. Bu açıdan bakıldığında Brooklyn Funk Essentials, Türkiye'de Acid Jazz kültürünün oluşmasında en önemli etkendir.

Jamiroquai, 1992 yılında vokalisti Jason Kay tarafından İngiltere'de kurulmuştur. Steve Wonder'a benzeyen sesiyle vokalist Jason Kay, Jamiroquai'in eklektik ve underground sound'unu İngiltere ve Amerika'nın dans pistlerine taşımayı başarmıştır. 70'lerin soul ve R&B'sini, 90'ların pop, hip-hop ve ambient ritimleriyle birleştiren grup, kısa sürede 90'lara damgasını vuran bir müzik olayı haline gelmiştir.