MAYA PLISETSKAYA

[Admin]

MAYA PLISETSKAYA

Maya Mikhailovna Plisetskaya (Russian: Майя Михайловна Плисецкая , scientific transliteration: Majja Michajlovna Pliseckaja ; born November 20, 1925) is a retired Russian ballet dancer, frequently cited as one of the greatest ballerinas of the 20th century. Maya danced during the Soviet era at the same time as the great Galina Ulanova, and took over from her as principal of the Bolshoi in 1960. Maya Plisetskaya is a naturalized Spanish citizen.



Early life
Maya Plisetskaya was born in Moscow into a prominent Jewish family. She went to school in Spitsbergen, where her father worked as an engineer and mine director.

In 1938, her father, Michael Plisetski was executed during the Stalinist purges, possibly because he had hired a friend who had been a secretary to Leon Trotsky. Her mother Rachel Messerer-Plisetskaya (aka Ra Messerer), a silent-film actress, was arrested and sent to a labor camp (Gulag) in Kazakhstan, together with Maya's seven-month old baby brother. Thereupon Maya was adopted by her maternal aunt, the ballerina Sulamith Messerer, until her mother was released in 1941.



Maya studied under the great ballerina of imperial school, Elizaveta Gerdt. She first performed at the Bolshoi Theatre when she had just turned 11 years of age. In 1943, she graduated from the choreographic school and joined the Bolshoi Ballet, where she would perform until 1990.

Career
From the beginning, Maya was a different kind of ballerina. Unlike many ballerinas, she did not spend any time in the corps de ballet. She was named a soloist immediately after graduation. Her bright red hair and striking looks made her a glamorous figure on and off the stage. Her long arms had a fluidity that to this day remains unmatched; her interpretation of The Dying Swan, a short showcase piece made famous by Anna Pavlova, became Maya's calling card. Maya was known for the height of her jumps, her extremely flexible back, the technical strength of her dancing, and her charisma.

Despite her acclaim, Maya was not treated well by the Bolshoi management. She was Jewish in an anti-Semitic climate, her family had been purged during the Stalinist era and her personality was defiant, so she was not allowed to tour outside the country for six years after joining the Bolshoi. It wasn't until 1959 that Nikita Khrushchev permitted her to travel abroad, and the world got to see Maya Plisetskaya. She changed the world of ballet forever, setting the bar higher for ballerinas everywhere, both in terms of technical brilliance and dramatic presence.


Maya's most acclaimed roles included Odette-Odile in Swan Lake (1947) and Aurora in Sleeping Beauty (1961). In 1958, she was honoured with the title of the People's Artist of the USSR and married the young composer Rodion Shchedrin, in whose subsequent fame she shared.

After Galina Ulanova left the stage in 1960, Maya Plisetskaya was proclaimed the prima ballerina assoluta of the Bolshoi Theatre. In the Soviet screen version of Anna Karenina, she played Princess Tverskaya. In 1971, her husband the composer Rodion Shchedrin wrote a ballet on the same subject, where she would play the leading role. Anna Karenina was also her first attempt at choreography. Other choreographers who created ballets for her include Yury Grigorovich, Roland Petit, Alberto Alonso, and Maurice Béjart.

In the 1980s, Plisetskaya and Shchedrin spent much time abroad, where she worked as the artistic director of the Rome Opera Ballet in 1984–5, then the Spanish National Ballet of Madrid from 1987–9. At the age of 65, she finally retired from the Bolshoi as a soloist. On her 70th birthday, she debuted in Bejart's number choreographed for her and entitled "Ave Maya". Since 1994, she has been presiding over the annual international ballet competitions called Maya. In 1996 she was named President of the Imperial Russian Ballet.


She was forced to be member of the Anti-Zionist Committee of the Soviet Public by being threatened with having her passport revoked.[citation needed] When she traveled abroad in the 1960s, the Soviet secret police requested that she encourage the interest of Robert Kennedy.

On her 80th birthday, the Financial Times summed up current opinion about Maya in the following words: "She was, and still is, a star, ballet's monstre sacre, the final statement about theatrical glamour, a flaring, flaming beacon in a world of dimly twinkling talents, a beauty in the world of prettiness."[8] The following year, Emperor Akihito presented to her the Premium Imperiale, informally considered a Nobel Prize for Art.

Later in life as she was touring in the United States she joined the fight for women's rights.

Awards and honors




Maya Plisetskaya has been honored on numerous occasions for her skills:

First prize, Budapest International Competition, 1949.
People's Artist of the RSFSR, 1951.
People's Artist of the USSR, 1959.
Anna Pavlova Prize, 1962.
Lenin Prize, 1964.
Hero of Socialist Labour, 1985.
Chevalier de la Légion d'honneur, 1986.
Triumph Prize, 2000.



Plisetskaya receives a governmental award from President of Russia Vladimir Putin on 20 November 2003.


Maya Plisetskaya : Ölümsüz Kuğu...


Maya Plisetskaya... Yalnız ülkesi Rusya'nın değil, dans ve bale dünyasının efsanevi adı...

20 Kasım'da , Moskova'da, Bolşoy Tiyatrosu'nda Maya Plisetskaya'nın 75. Yıldönümünün, görkemli bir jübileyle kutlayacağını öğrendiğimde , yolculuk hazırlıklarına girişmiştim bile...

O akşam, Moskova'nın orta yerinde, Tiyatro Meydanında, Marx'ın heykeliyle, fıskiyeli havuzun karşısında, geçen yüzyıldan kalma , neredeyse Moskova'nın simgesi haline gelmiş Bolşoy Tiyatrosu'nun önünde bekleşenler arasındayım. Kapılar henüz açılmadı. İki usta mimarın Osip Beauvais ve Alexander Mikhailov'un elinden çıkma , tepesinde dört bronz atın şaha kalktığı, mücevherden farksız yapının sütunları arasında , millet uzun tuvaletler ve smokinler içinde. Biletler karaborsada beş yüz dolara fırlamış... Ama bu arada şallarına bürünmüş Babuşka'lar (nineler) evlerinden getirdikleri Maya Plisetskaya kitaplarını beş dolara satmaya çalışıyor...

Sonunda kapılar açıldı. Bir mabetten içeri girermişçesine girdik...

Kırmızı kadifelerle , altın sarısının egemen olduğu salonda, uzak geçmişin tüm görkemi kristal avizelerde toplanmıştı. İki bin ikiyüz kişilik salonda tek boş yer yoktu.

Sonunda o an geldi. Kristal avizelerdeki parıltı söndü. Sırma ve altından, orak çekiç işlemeli dev perde ağır ağır açıldı. Fonda, Bolşoy Tiyatrosunun ön cephesi göründü. Karanlıkta tok ve bir ses, "Maya Plisetskaya ve Devlet Başkanı Putin!" diye anons etti. Millet nefesini tuttu.

Önde , yetmiş beş yaşına karşın kuğu adımlarıyla (siyah kuğu elbisesi, Pierre Cardin imzalı) Maya Plisetskaya ve vakur adımlarla Vladimir Putin spot ışığı eşliğinde sahnede yerlerini aldılar.

Putin, sanatçının yeteneğini, kişiliğini , ülkesine katkılarını dle getirdikten sonra "Rus balesi, sizinle büyüdü; siz ona kıvamç kattınız" diyordu. Yanımdaki Ruslar, her zaman soğuk kanlılığını koruyan Devlet Başkanlarını , ilk kez böyle duygulu ve heyecanlı gördüklerini belirtiyorlardı. Ve Putin, sanatçının önünde yerlere dek eğilip selam verirken, tiyatro ayağa fırlamış ayakta alkışlıyordu.

Uzun süren kariyer

Kimdi Maya Plisetskaya?

Profesyonel yaşamına ilk kez 1943'de Bolşoy'da sahneye çıkarak başlayan ve günümüze dek, neredeyse atmış yıl boyunca sahnede kalan ve kendi üslubunu yaratmış bir sanatçıydı. Kendine özgü grafik bir niteliği olan, her hareketin, her duruşun , keskinliği, bütünlüğü ve dramatik yapısıyla güçlenen, mükemmele ulaşmış bir üslup.

Maya Plisetskaya 1925'de Moskova'da doğdu. Babası Belarusya'dan bir madenciydi . Maya onda incecik beden yapısını ve kızıl saçlarını aldı. Annesi sesiz sinemanın oyuncusuydu. Anne tarafında herkes oyuncu ya da müzisyendi. Müzikal ve dramatik yeteneğini annesinden aldı.

Stalin döneminde babası önce hapsedilecek, sonra idam edilecekti . (Maya 11 yaşındayken.) Annesi "Halk düşmanı" ilan edilecek ve Sibirya'ya sürülecekti. Ama buna karşın Volşoy Bale Okulu'na girmiş olan Maya'nın okulda kalmasına izin verilecekti.

Hem yetenekli, hem hırslıydı. Bolşoy Bale Okulu'ndan sonra Moskova Koreografi Okulu'nu bitirecek ve 18 yaşında (1943) solist olarak Bolşoy Tiyatrosuna girecekti.


Çok ince bedeni ve çok uzun kollarıyla, farklı fiziğini en dinamik biçimde kullanırken yeteneğini geliştirecekti. Ama bu arada , çok önemli bir yanı da keşfedilecekti: Dramatik yoğunluğu. Oynadığı her role sonsuz bir dramatik yoğunluk katacaktı. Daha 1945 "Külkedisi" gibi bir masalla bile, eşsiz bir trajedi duygusu yaratmıştı.

Sahnede yarattığı plastik biçimle, estetik incelik, bu dramatik yoğunluyk ve trajedi duygusuyla bütünleşince, mucizeler yaratıyordu. Sahnede olağanüstü bir karizması vardı. İzleyici üzerinde büyük bir etki yaratıyordu.

1950'ler geldiğinde "Raymonda", "Don Kişot" gibi büyük bale geleneğindeki "gösteriye" dayanan eserlerde bile, oynadığı rolleri duygu birikimiyle donatarak içselleştiriyordu. "Carmen"in trajik kişiliğiyle bütünleşirken , Maya Plisetskaya "Giselle"di, "Kuğu Gölü"nün Odette ve Odile'i, "Uyuyan Güzel"in Aurora'sıydı... Klasik Bale repertuarının belli başlı tüm rollerini oynadı. Ancak onu ölümsüz kılan Fokine koreografisiyle, "Kuğunun Ölümü"ydü. Bu eser onun amblemi, simgesi olacaktı.

Geleneksele olan bağlılığı ve yaptığı her işi geleneksele dönüştürme yeteneğine karşı yeniliklere de açıktı. Yetmişli yıllarda kendi balelerini yaratmaya başladı. Yine geleneğe bağlı olarak Tolstoy'un romanlarından, Çehov'un öykülerinde yola çıkacaktı. "Anna Karenina", "Martı", "Köpekli Kadın"...

Dünyanın belli başlı koreografları, Bejart, Roland Petit, Jerome Robins ve daha niceleri onun için eserler sahneleyecekti. Fransa'da "Phedre", İspanya'da "Maria Stuarda" balesinde oynayacaktı. Bale filmleri dışında , oyuncu olarak da sinemada rol aldı.

Gerek ülkesinde, gerek ülkesi dışında sayısız ödül kazandıktan sonra Maya Plisetskaya, Bolşoy'un katı kalıpları ve Rus bürokrasisiyle anlaşamadığı için, 1990'da, "yuvam" dediği Bolşoy'dan büyük kavgalarla ayrılacaktı. Ayrılacak ve öteki ayrılanlarla birlikte 1994'de "Emperyal Rus Balesi" adlı topluluğu kuracaktı. (Bu topluluk kısa bir süre önce İstanbul'da Maydanos Showland'de gösteriler sundu) 1994'den beri de St. Petersburg'da onun adına "Uluslar arası Maya Bale Yarışması" düzenlenmekte.

Şimdi , 20 Kasım gecesi Bolşoy'daki 75. Yaş jübilesi bir bakıma sanatçının yuvaya "Zafer Dönüşü"ydü. Ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı, Putin, sanatçının önünde yerlere eğiliyordu.


Muhteşem Program

Bu jübilenin çok zengin bir programı vardı. Maya Plisetskaya'nın ölümsüz rolleri sanki bir remi geçitteydi...

Önce Rusya'nın belli başlı dört topluluğunun katılımı sağlanmıştı. Bolşoy Balesi ( "Don Kişot"tan parçalar, Çaykovski çeşitlemeleri) Marinski Balesi (eski Kirov Balesi) , İgor Moisiev Topluluğu ("Theodorakis müziği eşliğinde baleye uyarlanmış "Sirtaki". Emperyal Rus Balesi ise Piazzola'nın müziği eşlinde Olga Pavlova ve Gedebinas Taranda'nın yorumladığı nefes kesici bir "Tango " sunacaktı.

Uluslar arası katılım da zengindi:

Varşova Devlet Balesi, günümüzün gözde koreograflarından Mats Eka'nın çağdaş ve yeni yorumu "Karmen"le nefes keserken, İsveç Devlet Balesi yine aynı koreografın "İki Kişilik Solo"sunu sunacaktı.

Amerikan Balet Tiyatrosu "Korsan", Leipzig Opera ve Balesi ve Le Scala Opera ve Balesi "Debussy çeşitlemeleri" yle programa katılacaktı.

Ancak yalnız beni değil tüm izleyiciyi büyüleyen sahnede birbiri peşisıra sunulan iki "Kuğu'nun ölümü" olacaktı. Biri Litvanya Devlet Operası'nda bir balerinin, öteki ise İspanya Devlet Balesi'nden bir erkek sanatçının Igor Yebra'nın sunduğu "Kuğu'nun ölümü.

Gala gecesinin sanat yönetmeni Gedeminas Taranda'ydı.

Beş saate yakın süren programda Maya Plisetskaya da üç eserde dans etti.

Programın ilk eseri olan Çaykovski'nin altıncı senfonisinde , çocuklar eşliğinde sahnedeydi. Programın ortasında, Schubert'in müziğine, Bejart'ın onun için özel hazırladığı "İsodadora"... Ve Programın sonunda Bach-Gunot 'nun "Ave Maria"sı.

Hiç bitmeyecekmiş gibi uzayan kolları, şiir yüklü bedeni, duygu dolu yüzüyle , sahnede yine yaşsız bir kuğuydu!

Finalde "Ave Maria" sona erdiğinde sona erdiğinde, seyirci yine ayağa fırlamış, "Ave Maya" diye alkışlıyor, localardan, balkonlardan sahneye çiçek yağıyordu.

Bolşoy'un kovca sahnesinin zemini çiçekten görülmez olmuştu. Ayakta alkışlar sanki hiç bitmeyecekti. Maya Plisetskaya yıllara, doğaya meydan okuyan balerin selamını tekrar tekrar verirken, ben bu geceye tanıklık etmenin mutluluğunu yaşıyordum.


Legendary Bolshoi ballerina Maya Plisetskaya dies at 89
Mesaj Admin Bir Paz 3 Mayıs 2015 - 1:20


Published time: May 02, 2015 18:10
Edited time: May 02, 2015 19:58 Get short URL

2 Ballet dancer and choreographer Maya Plisetskaya. (RIA Novosti/Vladimir Vyatkin)
Download video (7.91 MB)
One of Russian ballet’s most iconic dancers, Maya Plisetskaya, has died of a heart attack in Germany at the age of 89.

“Her husband, [the composer] Rodion Shchedrin has just called me. She died from a massive heart attack – the German doctors did their best, but she could not be saved,” Bolshoi Theater general director Vladimir Ourin told TASS news agency.


As tributes poured in from the world over, Russia's prime minister Dmitry Medvedev, called her a "genius," and her passing "an end of an era."

Known as both a superlative technical and dramatic performer, Plisetskaya was a mainstay on the stage of Russia’s premier ballet for more than five decades, retiring as a soloist only in 1990, at the age of 65.

Ballerina and choreographer Maya Plisetskaya (RIA Novosti/Vladimir Vyatkin)Ballerina and choreographer Maya Plisetskaya (RIA Novosti/Vladimir Vyatkin)

Born into a prominent Russian-Jewish artistic family, Maya saw her parents arrested, and her father executed on trumped-up political charges during Stalin’s purges in the late 1930s.

She was accepted into the Bolshoi at eighteen, and soon became one of its stars.

But her rise to international fame came when her ban on international travel was personally lifted by Nikita Khruschev in 1959, a year before she became the prima ballerina of the Bolshoi.


As she traveled the world, performing her trademark piece, The Dying Swan, and the lead parts in Swan Lake , Spartacus, and The Sleeping Beauty, she became synonymous with Soviet ballet itself, which was undergoing a resurgence.

As the 1970s and 1980s went by, Plisetskaya became as famous for her longevity as much as her prowess, her silhouette unchanged, and her movement as graceful.


In 1983, she became one of the first Soviet celebrities allowed to work for Western dance companies without having to defect, when she became the artistic director of the Rome Opera Ballet.

From the 1990s she split her time between Russia and Europe, one half of a power couple with Rodion Shchedrin, a virtuoso pianist and world-renowned composer. Despite being married for over 50 years, Plisetskaya never had children, saying “it was a choice between a career and childcare, and I chose the former, a decision my husband grudgingly accepted.”