İDİL BİRET

[Admin]

İdil Biret
http://www.idilbiret.eu/tr/
İdil Biret (born 21 November 1941 in Ankara, Turkey) is a Turkish concert pianist, renowned for her outstanding interpretations of the Romantic repertoire.





Biography
Biret began her lessons at the age of five with Mithat Fenmen, who had studied under Nadia Boulanger and Alfred Cortot. When she was seven, the Turkish parliament passed a special law which enabled her to study abroad, studying at the Paris Conservatory in France under the tutelage of Nadia Boulanger. She also credits Madeleine de Valmalète for having introduced her to composers such as Brahms, whose complete works she would later record. She graduated with three prizes at the age of 15. She continued her education with Alfred Cortot and Wilhelm Kempff.

From the age of 16, Biret played as a soloist with the most distinguished orchestras in the world including the London Symphony, the Philharmonia, the London Philharmonic, the Boston Symphony, the Leningrad Philharmonic, the Leipzig Gewandhaus, the Dresden Staatskapelle, the Orchestre de la Suisse Romande, the Tokyo Philharmonic, the Warsaw Philharmonic, the National Orchestra of France and the Sydney Symphony. She collaborated with the eminent conductors such as Hermann Scherchen, Pierre Monteux, Erich Leinsdorf, Rudolf Kempe, Gennadi Rozhdestvensky, Aaron Copland, Rafael Frühbeck de Burgos, Charles Mackerras, Jean Fournet, Moshe Atzmon, Antoni Wit and Hiroyuki Iwaki. Biret also gave concerts at the festivals of Berlin, Montreal, Istanbul, Dubrovnik, Montpellier, Nohant, Persepolis, Royan and Athens.

She has been a jury member at several piano competitions: Van Cliburn (USA), Queen Elisabeth (Belgium), Montreal (Canada), Liszt (Weimar, Germany) and Busoni (Italy).

In September, 2006 a biography book named “Idil Biret - Une Pianiste Turque en France” was written by a French author, Prof. Dominique Xardel and published by Buchet/Chastel in France. The book has been recently translated into Turkish and published by Can Yayinlari. The German translation of the book has been published by Staccato Verlag in September 2007.


Repertoire
Biret's wide repertoire encompasses much of the late Classical and Romantic piano literature. She is probably best known for her Chopin recordings, which won her the prestigious 'Grand Prix du Disque Frédéric Chopin' in Poland in 1995.

In the 1980s, Biret performed the 32 sonatas of Beethoven and the piano transcription of the 9 symphonies by Liszt in a series of concerts. In the 1990s, she played Beethoven’s five piano concertos, the Choral Fantasia and the Triple Concerto. In 1997, Biret played in Germany all the solo piano works of Brahms in five consecutive recitals during the composer’s centennial anniversary. In the same year, she also performed Brahms's two piano concertos in one concert in Istanbul.

Her numerous recordings (more than 70 in 1997) include the world-premiere recording of Liszt's transcriptions of the nine Beethoven symphonies (EMI 6LP/1986), complete solo piano works, the concerto works of Chopin (15CD/1992), of Brahms (12CD/1997), Rachmaninoff (10CD/2000) and the piano transcription of Stravinsky’s ballet music The Firebird (2003).

Her recordings of 20th century classical pieces include the three piano sonatas of Boulez (Naxos Records 1995) as well as the piano works and editions of Wilhelm Kempff (Marco Polo 1991). Idil Biret also recorded the etudes (volume 1 and 2) of György Ligeti for Naxos, which was released in 2003. Idil Biret's recordings for Naxos sold over 2 million copies worldwide by 2004. Earlier, in the 1970s she recorded in New York for Finnadar/Atlantic records works by Boucourechliev, Webern, Berg, Mimaroglu, Brouwer, Castiglioni, Scriabin, Prokofiev and Miaskovsky.

She has completed the recording of the 32 Beethoven Sonatas for her own label IBA (Idil Biret Archives) in 2007.


Awards and recognitions
In 1995, Biret’s recordings of Chopin’s entire oeuvre was awarded the “Grand Prix du Disque Frédéric Chopin” in Poland. The same year, she won the “Diapason d’Or” prize in France for her recording of Boulez’s sonatas, which was selected among the best recordings of the year by the newspaper 'Le Monde'.

Biret also received the following awards: the Lily Boulanger Memorial Prize in Boston (U.S.), the Harriet Cohen / Dinu Lipatti Gold Medal in London (UK) the Polish Prize for Artistic Merits, the National Knight Merit Order of France, the Adelaide Ristori Prize, Italy. In 2007 she was decorated with the Order of Merit by the Polish President Lech Kaczynski for her contributions to Polish culture with her recordings and performances of Chopin's music.


Critical acclaim
Wilhelm Kempff (Germany) “My favourite disciple Idil Biret... This genius pianist belongs to the class of elect musicians of our time.”
Igor Kipnis (USA) “The complete Chopin set by Idil Biret can stand among the highest echelons of contemporary Chopin playing.”
Donald Henahan (USA) “Only a brave soul and a confident technician would set out in public to play Liszt’s transcription for piano of Berlioz’ Symphonie Fantastique, as Idil Biret did.”
Tully Potter (England) “The distinguished pianist Idil Biret shows herself to be one of the finest exponents of Chopin’s Concertos in the world today. I cannot think of any competitor who can offer better performances than these.”
Henry-Louis de la Grange (France) “Idil Biret, this great pianist, who in 1986 victoriously launched an assault on Liszt’s transcription of Beethoven’s nine symphonies, does it again today by playing Chopin in its entirety in a breathtaking interpretation.”

[Admin]

Notalardan kurulu sonsuz bir dünya...
 
1959 ya da 6O yılıydı sanırım.İzmir Hatay'daki Necati Bey İlk okulunda öğrenciydim. Öğretmenimiz o gün, ertesi gün için çantamızı almadan gelmemizi, sınıfça konser izlemeye gideceğimizi söylemişti. Hepimiz çok heyecanlanmıştık. İdil Biret'i dinleyecektik. Bir çoğumuzun gözüne sevinçten uyku girmedi belki de o gece.
Okula geldiğimizde kapıda belediyenin gönderdiği otobüsle karşılaştık. Sınıfa gidip yoklama olduktan sonra otobüste yerlerimizi aldık ve konserin yapılacağı, o tarihte Kız Lisesi'nin karşısında yer alan konservatuara gittik ve konser salonuna girip sessizce beklemeye başladık. Çıt çıkarmamamız konusunda sıkı sıkı tembihlendiğimizi söylememe gerek yok sanırım.
Gong sesinden sonra salona girip bize sımsıcacık bir tebessümle selam veren ve piyanoyu çalmaya başlayan o kadının tanrısallığı hiçbir zaman aklımdan çıkmadı.
Bizlere bunu sağlayan o zamanın çağdaş görüşlü milli eğitim camiasını ve sevgili öğretmenimizi saygıyla anıyorum.
Eray Önelçin

*****
(ALINTI)
Dünya çapında piyanistimiz İdil Biret, klasik müziğin gittikçe sertleşen dünyamızda sakinleştirici olduğunu düşünüyor...
Notalardan kurulu sonsuz bir dünya...
İDİL BİRET...
Dünyaca ünlü, usta piyanistimiz İdil Biret, geçen hafta Polonya'da verdiği dört başarılı konserin ardından Kadıköy Süreyya Operası'nda bir resital verdi. Akbank Sanat Sahnesi'nin 15. yılı nedeniyle yarın da Akbank Sanat'ta dinleyicisiyle buluşacak olan İdil Biret, 3 Mayıs'ta da Gaziantep'te konser verecek.
Yoğun konser programı arasında isteğimizi kırmayan İdil Biret ile Polonya konserinin dönüşünde Moda'daki evinde eşi Şefik Büyükyüksel' in de katıldığı bir söyleşi yaptık.
Konser ve resital programlarında Chopin' in yapıtlarına sıklıkla yer vermesi, Chopin'in tüm yapıtlarını kaydetmesi, yayımlanan kayıtların tüm dünyada 1 milyon adedin üzerinde satmış olması nedenleriyle Polonya'da büyük saygı ve sevgi duyulan İdil Biret, önceki yıllarda Polonya Kültür Liyakat Madalyası ile ödüllendirilmişti. Birçok müzik otoritesi tarafından yaşayan en büyük Chopin icracısı olarak görülen Biret'e geçen yıl da Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kaczynski tarafından Polonya Üstün Hizmet Nişanı takılmıştı.

Bu ayki Polonya turnesinde Lublin'de bir, Gdansk'ta iki konser veren İdil Biret, Varşova'da Varşova Filarmoni Orkestrası'yla 18 ve 19 Nisan günlerinde verdiği iki konserinde Schumann' ın eserlerini seslendirdi: "25 sene önce birlikte çaldığım orkestra şefi Vladimir Valek ile çalmak, uzun zaman sonra tekrar buluşmak çok hoş oldu. Müzik dünyanın her tarafında anlaşılacak bir lisan. Bugün Çinli piyanist çıkıyor, fevkalade bir şeyler yapabiliyor. Yani muhakkak bir bölgede doğmuş olmanız şart değil. Ama eseri yazanın konuştuğu lisanı biraz bilmek, o lisanın ritmini bilmek önemli bence. Çünkü konuşulan lisanın aksanlarını o müzikte buluyorsunuz. O eserin çıktığı ülkenin tarihini, kültürünü, nasıl bir yerden geldiğini bileceksiniz. Neden bazı temaların o şekilde yazıldığını bilmek gerekli."

Dinleyici yetiştirmek
İstanbul'da Kadıköy Belediyesi Süreyya Operası'nda 24 Nisan'da verdiği konserinde Chopin'in eserlerini yorumlayan İdil Biret, 3 Mayıs'ta Gaziantep'te olacak. Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı özel bir bale ve klasik müzik okulu olan Ege Sanat Merkezi'nin Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Onat Kutlar Salonu'nda düzenlediği resitalde İdil Biret, Beethoven'in sonatları ve Chopin'in eserlerinden oluşan bir program sunacak. İdil Biret, Anadolu konserlerine çok önem verdiği için bütün yoğunluğuna karşın Anadolu'dan teklif geldiğinde mutlaka yetişmeye çalıştığını anlattı: "Memleketimizde müziğe ve sanatlara çok yetenekli insanlar var. Fakat dinleyici yetiştirmezseniz bu yetenekler kendini gösteremez. Yani çalışırlar çalışırlar fakat bir yere varmazlar. Ben 200 kişilik bir salonda 5 kişi o konserden büyük zevk alsa fevkalade bir şey olur diyorum."

Anadolu'da müzik
İdil Biret, Anadolu'da ara sıra değil, konser sezonu yapmak gerektiğini söylerken, çeşitli kentlerde ilk kez klasik müzik dinleyenlerden gördüğü ilgiden memnuniyeti de dile getirdi: "Belki o konserlere ilk başta yüz kişi gider, sonra bakarsınız gittikçe fazlalaşır. Van'da çaldığım zaman bunun farkına vardım. Konser üniversitedeydi ama dışarıdan da gelenler oldu. Çok meraklı bir bey geldi, 'Benim için yeni bir şey oldu ama çok güzel bir konser' dedi. Son derece dikkatimi çekti bu. Antakya'da filarmoni topluluğu var, konserleri çok güzel doluyor. Bunlar çok büyük maddi şey gerektirmiyor. Biraz idelalist olacaksınız, inandığınız şeyleri yapacaksınız."

Klasik müzik sakinleştiriyor
İdil Biret, yaşadığımız "agresif dünyada" klasik müziğin insanları sakinleştirdiğini, iç ferahlığı verdiğini düşünüyor: " Dinlerken bir tür terapi oluyor müzik. Ben zaten müzisyenleri, eski şamanlara benzetiyorum. Şaman, iyileştirici, artist, dans eden, seremoni yapan hepsini birleştiren bir figür. Şamanlık dünyanın her tarafında vardı. Orta Asya'da da Meksika'da da, Güney Afrika'da şamanlar var. Dünyaya ait bir fenomen. Biz de sahnede biraz şamanlar gibiyiz. Yani oraya gelen insanlara daha güzel bir şey getirmeye çalışıyoruz. Ama bunun farkına varmak, yalnız bir meslek gibi yapmamak lazım."

Yorumcu ne katar?
İdil Biret, yorumcunun bir eserdeki satır aralarını okumasının çok önemli olduğunu düşünüyor. Eseri olduğu gibi çalmanın yeterli olamayacağını söylüyor: "Bazı belirli formların dışına çıkamıyorsunuz, ama nerede en gerilim noktalarının olduğunu bilmek, iyi analizini yapmak, kendinizdeki enerjiyi aktarabilmek lazım. Rahmaninov konserden çıkarmış, 'bu konseri mahvettim' dermiş. 'Fevkaladeydi konser nasıl mahvetin?' diye sorarlarmış. 'O noktayı kaçırdım' dermiş. 'Eserin belirli bir yerinde her şeyin değiştiği nokta' diye tahmin ediyorum çünkü pek izah etmiyor. Notaların daha gerisine gideceksiniz. Orada bütün bir hayat, daha da fazlası var. Yani her an kafanızda bir problem çözer gibi düşünüyorsunuz. 'Acaba orayı nasıl yapsam, böyle mi, şöyle mi yapsam?' diye düşünüyorsunuz. Bunun sonu yok ve fevkalade güzel bir şey."

İdil Biret, Chopin, Rahmaninov ve Brahms'ın tüm eserlerini, Ligeti, Boulez ve Stravinsky' nin birçok eserini kaydetmesine karşın bunların yalnızca "bir an " olduğunu ve gelişmenin devam ettiğini düşünüyor: "İnsanlar, plakları kalıcı bir şey olarak görüyorlar. Ben bir devrin, bir anın fotoğrafı olarak görüyorum. Hiçbir zaman bu mükemmel bir versiyon değildir. O günün hali. 6 ay sonra bir şey keşfediyorsunuz, yeni şeylere varıyorsunuz. İdeal olanı bir veya iki senede bir bütün eserleri yeniden plağa alabilmek. Daha iyi veya daha az iyi olur ama yeni bir şey geleceğine inanıyorum. Eserin daha önemli, o ana kadar farkına varmadığınız bir yerinin büyük bir şey getireceğine inanırsınız ve o yöne götürürsünüz. Müzik öyle bir şey ki, kelimelerle de anlatılamıyor. Her dakika gelişen değişen dünya içindeniz."

Nasıl hazırlanıyor?
İdil Biret, çalınacak eseri tüm nüanslarıyla iyice okuyup ezberleyerek çalışmayı tercih ediyor. Bir eser üzerinde çalışmak yerine gam ve egzersiz yapmanın yararına inanıyor. Kariyerini sağlamlaştırdıktan sonra daha az değil, her geçen gün daha da fazla çalışıyormuş: "Eskisine nazaran daha fazla çalışıyorum, sonu yok. Götürebileceğiniz en yüksek noktaya götürmek için hep çalışacaksınız, düşüneceksiniz. Bazen bırakacaksınız, kafanızda şuuraltında bir çalışma olacak. Maalesef bu meslekte çok tekrar var. Belki bir sayfayı 150 defa tekrarlayabilirsiniz ama her tekrarda aynı konsantrasyonda çalışacaksınız. Çok fazla iyi piyano çalışmaya da inanmıyorum. Güzel seslerin kendiliğinden oluşmasına alışıyorsunuz. Halbuki bazen çok fena piyanolara düşebilirsiniz. Oradan bile elinizden geldiği kadar güzel bir şey elde etmeniz lazım. Bazen güç oluyor, bazen imkânsız oluyor ama zararı yok, en azından siz deniyorsunuz."

İdil Biret, son yıllarda giderek yaygınlaşan klasik müzikle başka tarz müziklerin buluşturulmasına biraz mesafeli dururken "Her şeyde bir zevk faktörü var. Eğer çok zevkli bir şekilde yapılırsa neden olmasın?" diyor: "Ben hiçbir şeye karşı değilim. Hoşlarına gidecek diye biraz ondan biraz ondan karıştırayım olmuyor. Karıştırmadan o müziği yapsınlar ona hiçbir diyeceğim yok. Yahut da çok zevkli olması lazım. Mesela ben caz çok severim ayrıca da. Çok büyük piyanistler vardır caz piyanistleri arasında. Klasik müzisyenler keşke o caz piyanistlerini daha sık dinleseler."
_______________
İdil Biret, içtenlik ve büyük bir alçakgönüllülükle sorularımızı yanıtladığı sohbetin sonunda ayrılırken Fransız yazar Dominique Xardel' in kendisiyle yaptığı bir uzun söyleşiye dayanan, Türkçesi Can Yayınları'ndan çıkan "Dünya Sahnelerinde bir Türk Piyanisti: İdil Biret" kitabını imzalayarak armağan etti. Halen Amerikan Hastanesi'nde tedavi gören başyazarımız İlhan Selçuk' a da götürmemi rica etti. İmzalarken "acil şifalar" dileğini yazmak yerine duygularını Beethoven'in "Pastoral Senfoni' sinden birkaç nota yazarak iletmeyi tercih etti.

[Admin]

[img][/img]